ارزیابی کیفیت آب آبخوان های منطقه لردگان و تاثیرسازندهای زمین‏شناسی بر کیفیت این آبخوان ها

چکیده منابع آب زیرزمینی در کشور ایران از مهمترین منابع آب مورد استفاده در کشاورزی و شرب بشمار می آیند. این در حالی است که منابع آب شیرین در جهان محدود و توزیع آن ها غیر یکنواخت است. از همین رو جلوگیری از آلودگی زیست محیطی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. آب، هم از لحاظ کمی و هم از نظر کیفی مورد توجه است. هدف از انجام این پژوهش ارزیابی کیفیت دو آبخوان منطقه لردگان (که از دشت های مهم کشاورزی استان چهارمحال بختیاری می باشند) است. برای این منظور از آبخوان دشت لردگان تعداد 32 حلقه چاه کشاورزی و از آبخوان دشت جمال تعداد 15 حلقه چاه کشاورزی در چهار زمان نمونه برداری (خرداد، مرداد، شهریور و آبان 1389) نمونه‏برداری صورت گرفت و بر اساس استانداردهای موجود مقدار آنیون ها، کاتیون ها و برخی شاخص های دیگر اندازه گیری شد. از روش های زمین آماری کریجینگ و وزن دهی معکوس فاصله برای پهنه بندی شاخص‏های کیفی استفاده شد. نتایج نشان داد در آبخوان دشت لردگان میزان هدایت الکتریکی( electrical conductivity) آب را در کلاس c2 و c3 و در آبخوان دشت جمال آب را در کلاس c2 قرار می دهد. به نظر می رسد کارایی سیستم آبیاری قطره ای در منطقه دشت جمال نسبت به آبخوان دشت لردگان بیشتر است. میانگین مقدار نیترات در سال در هر دو آبخوان تقریباً ثابت و حدود mg/l 10 بود. حداکثر غلظت نیترات آبخوان دشت لردگان در چهار نوبت نمونه برداری mg/l 19 و در آبخوان دشت جمال 12 بود که کمتر از حد مجاز استاندارد سازمان بهداشت جهانی (world health organization) بوده و برای سلامتی انسان خطری ندارد. در هر دو آبخوان منطقه لردگان تمام مولفه ها در حدود استاندارد ایران و who بوده و برای آشامیدن کیفیت مناسبی دارند. در بیشتر نمونه های آبخوان دشت لردگان منیزیم کاتیون غالب و بی کربنات آنیون غالب این آبخوان و نوع تیپ نهایی آب منیزیم کلریدی است. در بیشتر نمونه های آبخوان دشت جمال منیزیم کاتیون غالب و بی کربنات و کلرید آنیون های غالب این آبخوان و تیپ نهایی آب کلسیم بی کربناتی است. براساس شاخص لانژلیر آب هر دو آبخوان در گروه رسوب گذاری متوسط قرار می گیرد. کلمات کلیدی: دشت لردگان، کیفیت آبخوان، استاندارد who، شاخص لانژلیر